Fitre Verme Şartları Nelerdir? Fitre Vermek Farz mı?
Sadaka-i fıtır ya da fıtır sadakası olarak da bilinen fitre dinimizde yer alan sadaka çeşitlerinden birisidir. Sadaka vermek, Allah’a verdiği nimetler için şükretmek, bir Müslümanın başındaki belaları defetmek ya da sahip olduğu her şeyin aslında Allah’a ait olduğunu hatırlamasını sağlayan önemli bir ibadettir. Dinimizde aslında Allah rızası için gerçekleştirilen bütün iyilikler sadaka olarak nitelendirilir ancak bazı niyetler doğrultusunda verilen sadakalar belirli isimler ile tanımlanmışlardır.
Sadaka-ı Fıtır ya da fıtır sadakası olarak da bilinen fitre sadakasının Ramazan ayı içerisinde verilmesi gerekliliğinden dolayı her ramazan ayında tekrar gündem olmaktadır. Fitre ise kelime anlamı olarak Arapça “yaratmak ve kesmek, ikiye ayırmak” anlamlarına gelen “fatr” kelimesinin “fıtr” kelimesi olarak orucu “orucu bitirmek, orucu sonlandırmak” anlamlarında kullanılması ile ortaya çıkmıştır. Arapça kökenli bu kelimde Türkçede zamanla fitre olarak telaffuz edilmeye başlanmıştır.
Yazımızda ise fitresini vererek Müslümanlık görevlerinden birini yerine getirmek isteyenlerin en çok merak ettiği sorulardan olan fitre verme zorunlu mudur, fitre verme şartları nelerdir, fitre vermek farz mı soruları ile mezheplere göre fitre vermek konusu hakkında detaylı bilgiler vermeye çalışacağız.
Fitre Verme Zorunlu mudur?
Ramazan ayları yaklaşırken ve Ramazan ayları içerisinde birçok yerde fitre ile ilgili konuşmalara, tartışmalara ya da sorulara denk gelirsiniz. Bunun en önemli nedeni fitre sadakasının Ramazan ayı içerisinde veya Ramazan Bayramı’nda verilmesi gereken bir sadaka olmasıdır. Ramazan ayında fitre vermek isteyenlerin en çok merak ettiği sorulardan biri ise fitre verme zorunlu mudur sorusudur. Dinimize göre ise fitre vacip olan bir ibadettir. Sözlüğe bakıldığında “sabit, bağlayıcı ve gerekli” anlamlarına gelen vacip kelimesi, Fıkıh terimi olarak ise bir Müslümanın yapmak ile mükellef olduğu bütün ibadetler için kullanılmıştır. Kısacası fitre vermek vaciptir yani her Müslüman fitre sadakasını vermek ile yükümlüdür.
Fitre ile ilgili olarak Abdullah b. Sa’lebe (r.a) şöyle aktarmıştır:
“Rasûlullah (s.a.s) Ramazan Bayramı'ndan bir veya iki gün önce bir konuşma yaparak şöyle buyurdu: “Buğdaydan, arpadan veya hurmadan 1 sâ’ını hür veya köle, küçük veya büyükler için sadaka olarak veriniz.” (A. İbn Hanbel, V, 432.)
Ayrıca İbn Abbas tarafından aktarılan bir hadiste şöyle buyurulur:
“Rasûlullah (s.a.s) oruçluları gereksiz ve çirkin sözlerden arındırmak ve yoksullara yiyecek sağlamak için fitreyi farz kılmıştır. Fitreyi kim namazdan önce öderse, bu makbul bir zekât, kim de namazdan sonra öderse, herhangi bir sadaka olur.” (Buhârî, Zekât, 70, 71, 77; Müslim, Zekât, 12, 13, 16)
Fitre Verme Şartları Nelerdir?
Ramazan aylarının yaklaşması ile fitre ile ilgili merak edilen sorulardan biri de fitre vermenin şartlarıdır. Fitrenin şartlarına bakacak olursak öncelikle nisap miktarda mal varlığına sahip yani dinen zengin sayılan her Müslüman için fitre sadakası vermek vaciptir. Fitrenin bir diğer şartı ise kimlere verilmesi gerektiğidir. Fitre yükümlülüğü olan kişi annesine, babasına, eşine, çocuklarına, torunlarına, dinen zengin sayılan kişilere fitre veremez. Fitre yalnızca maddi imkanı olmayan ihtiyaç sahiplerine verilmelidir.
Fitre Vermek Farz mı?
Fitre vermek farz mı sorusuna cevap verecek olursak yukarıda da bahsettiğimiz üzere fitre vermek farz değil vacip bir ibadettir. Vacip oluşu ise hakkındaki hadisler ile sabittir.
Mezheplere Göre Fitre Vermek
Mezheplere göre fitre ile şartlar değişkenlik gösterebilmektedir. Şâfiî, Mâlikî ve Hanbelîler’e göre Ramazan ayında fitre vermek, bir hadiste Peygamber efendimizin hür, köle, erkek, kadın her Müslümana fitre sadakası vermeyi farz kıldığını belirtmesinden dolayı farz olarak kabul edilmektedir. Hanefîler için ise fitre vaciptir. Çünkü bu konuda hadisler her ne kadar fitre sadakasının verilmesine dair birer belge niteliğinde olsa da farz sayılabilmesi için bir delalet sayılmamaktadır.
Hiranur İlim ve Hizmet Derneği olarak bu yazımızda fitre verme zorunlu mudur, şartları nelerdir, fitre vermek farz mıdır soruları ile mezheplere göre fitre vermek konusu hakkında detaylı bilgiler vermeye çalıştık. Umarız faydalı bir yazı olmuştur. Siz de fitre yardımlarınız yurtiçindeki ve yurtdışındaki gerçek ihtiyaç sahiplerine ulaşsın istiyorsanız sitemizde bulunan fitre kısmından fitre yardımınızı gerçekleştirebilirsiniz. Böylece gönüllü yurtdışı ekibi tarafından İslami şartlar göz önünde bulundurularak belirlenen ilim talebelerine ve ihtiyaç sahibi ailelerine zekat yardımında bulunabilirsiniz.
İlgili İçerik: Fitre Kimlere Verilir? Öğrenciye Fitre Verilir mi?
