Risale-i Birgivî'de yer alan Ahlâk-ı Hamîde bölümüyle İslam ahlâkının temel prensiplerini keşfedin. Sabırdan ihlasa, tevbeden tevazua...
İslam Ahlâkının Temel Taşları
İslam ahlâkında güzel huylar, bir müminin kalbini ve davranışlarını süsleyen en kıymetli ziynetlerdir. İmam Birgivî Hazretleri’nin kaleme aldığı Risale-i Birgivî eserinde yer alan bu bölüm, “Ahlâk-ı Hamîde” başlığı altında müminin ahlâkî duruşunu tanımlar. Bu yazımızda, güzel ahlâkın temellerini oluşturan bu faziletli davranışları sizlerle paylaşıyoruz.
1. Sabır
Belalara, musibetlere ve hastalıklara karşı sabırlı olmak müminin şiarıdır. Şikâyet etmeden, isyan etmeden dayanmak; sabrın en güzel hâlidir.
2. Tevfiz (İşlerini Allah’a Havale Etmek)
Bir mümin, Allah’tan bir şey isterken “Hayırlı ise nasip et Ya Rabbi” diyerek işlerini tam bir teslimiyetle Allah’a bırakmalıdır.
3. Şükür
Allah’ın verdiği nimetlere şükretmek; kulluk ve ibadetle karşılık vermektir. Gerçek şükür, nimetin kıymetini bilip şükürde dahi aciz olduğunu fark etmektir.
4. Takva ve Rıza
Allah’tan korkmak, O’nun rahmetini ummak, kaderine razı olmak, dünya malına hırs göstermemek ve kanaatkâr olmak güzel ahlâkın temelidir.
5. İhlas
İbadetleri sadece Allah rızası için yapmak; gösterişten, nefsi arzudan ve dünyevî beklentiden uzak durmaktır.
6. Tevekkül
Rızkın Allah’tan geldiğine inanmak ve sadece O’na güvenmektir. Mal, makam veya insanlara değil, Rabbine dayanmaktır.
7. Tevazu
Kendini başkalarından üstün görmemek; alçakgönüllü davranmak müminin ahlâkındandır.
8. Nasihat
İyiliği istemek, hayırlı tavsiyelerde bulunmak, kardeşine doğru yolu göstermek de ahlâkî bir sorumluluktur.
9. Hüsn-i Zan ve Af
İnsanlar hakkında iyi düşünmek, onların hatalarını bağışlamak ve nefsin isteklerine karşı durmak, kalbin temizliğindendir.
10. Ayıplarıyla Meşgul Olmak
Kendi kusurlarını düzeltmeye çalışmak, başkalarının ayıplarını araştırmaktan ve ifşa etmekten uzak durmak gerekir.
11. Hakkı Kabul Etmek
Bir hatasını kabul etmekten utanmamak, hakkı olduğu gibi kabul etmek bir olgunluk göstergesidir.
12. Tevbe
İşlenen günahlara pişmanlık duymak, bir daha işlememeye azmetmek ve Allah’a yönelmek, temiz bir kalbe giden yoldur.
13. Kul ve Allah Haklarını Ödemek
Üzerinde kul hakkı olanlar helallik almalı, Allah hakkı olan ibadetlerin kazasını veya keffaretini yerine getirmelidir.
Sonuç: Ahlâk Müslüman’ın Özüdür
İmam Birgivî Hazretleri’nin bu öğütleri, bir müminin hayat boyu taşıması gereken ahlâkî ilkelerdir. Kalplerimizi bu güzel huylarla süsleyelim ki Rabbimiz’in rızasına ulaşabilelim.
