Müminin kalbini kirleten kötü huylardan nasıl korunulur? Kibir, riya, hased gibi zararlı alışkanlıklardan arınmanın yollarını öğrenin.
Kalbi Korumak ve Nefsi Terbiye Etmek: Kötü Huylardan Sakınma Üzerine Nasihatler
Müminin en kıymetli hazinesi, temiz bir kalptir. Bu kalbi muhafaza etmek, kötü düşünce ve ahlaki hastalıklardan korumakla mümkündür. İslam ahlakı, kalbin safiyetini muhafaza etmek için müminlere çeşitli uyarılarda bulunur. İşte bu bağlamda dikkat edilmesi gereken bazı temel nasihatler:
Sû-i Zan’dan (Kötü Zan) Sakının
Azıcık bir işaretle bir kimsenin günahkâr olduğunu düşünmek sû-i zandır. Mümkün oldukça insanların salih olduğuna hükmedilmeli, niyetler sorgulanmamalıdır.
Riyadan Kaçının
Riya, ibadetle dünya menfaati aramaktır. Özellikle ücret karşılığı Kur’an okumaktan kaçınılmalıdır. Samimiyetle yapılan ibadet, Allah katında makbuldür.
Hasedin Tehlikesi
Hased, bir kişinin meşru olarak sahip olduğu nimetin yok olmasını istemektir. Mal, ilim, makam, sağlık veya evlat gibi nimetlere karşı duyulan bu his, kalbi zehirler. Ancak kişi o nimeti günah için kullanıyorsa, onun yok olmasını istemek hased değil, din gayretidir.
Kibirden Sakının
Kibir, kendini başkalarından üstün görmektir. İlk kibirlenen varlık şeytandır. Kibir, Allah’a kulluğun önündeki en büyük engellerdendir.
Ucup (Kendini Beğenme) Tehlikesi
Amel ve ibadetini kendi gücüyle başardığını zannetmek, Allah’ın yardımı ve tevfîkini unutmaktır. Ucup, kişiyi gaflete düşürür.
Kin ve Buğz
Bir müslümana dünya işleri sebebiyle kin tutmak doğru değildir. Ancak kişi fısk ve günah içinde ise, ona duyulan hoşnutsuzluk din gayretidir.
Dünya Sevgisinden (Hubb-u Dunya) Uzak Durun
Dünya, bir imtihan yeridir. Burada kalıcı huzur aramak gaflettir. Zevk ve sefa için değil, ahirete hazırlanmak için yaşanmalıdır.
Makam Sevdasından (Hubb-u Riyaset) Kaçının
Şöhret, makam ve itibar sahibi olma hırsı, dinin en büyük düşmanlarındandır. Bu sevda, kişinin ahiretini mahvedebilir.
Tûl-i Emel (Bitmek Bilmeyen Arzular)
Sürekli uzun ömür ve dünya lezzetleri peşinde koşmak, kalbi karartır. Ancak uzun ömrü ibadet için istemek caizdir.
Nefse Uymak
Nefsin arzu ettiği yeme, giyinme, mal biriktirme, övülme gibi dünyevi arzular kalbi zayıflatır. Nefsi terbiye etmek, İslam’ın özüdür.
İnatçılıktan Uzak Durun
Hakkı bildiği hâlde reddetmek, kibir ve inatçılıktır. Bu davranış, kişiyi hak yoldan uzaklaştırır.
Diğer Kötü Huylar:
-
Hırs, tamahkârlık, cimrilik,
-
Zenginleri malından dolayı üstün görmek,
-
Fakirleri hor görmek,
-
Başkasının ayıplarını araştırmak,
-
Emanete ihanet etmek,
-
Aldatmak,
-
Kalpten ahiret korkusu ve hüznünün çıkması.
Bu kötü huylardan uzak durmak, kalbi tertemiz kılar. Onların zıddı olan güzel ahlaklarla amel etmek, hem dünya hem ahiret saadetinin anahtarıdır. Mümin, daima kalbini kontrol etmeli, nefsini sorgulamalı ve Allah’a yakın olmak için gayret etmelidir.
Rabbim kalplerimizi temizlesin, kötü huylardan uzak kılsın.
