Gıybet büyük günahtır, ölü kardeşin etini yemek gibidir. Tevbe etmek, kusura bakmamak ve Allah’tan korkmakla kurtulabiliriz.
Gıybet, İslam ahlakında çok ciddi bir günah olarak kabul edilir. Allah Teâlâ, Kur’an-ı Kerim’de gıybetin ne kadar zararlı olduğunu açıkça bildirmiştir:
“Ey iman edenler! Zannın çoğundan kaçının. Çünkü zannın bir kısmı günahtır. Birbirinizin kusurunu araştırmayın. Biriniz diğerini arkasından çekiştirmesin. Biriniz, ölmüş kardeşinin etini yemekten hoşlanır mı? İşte bundan tiksindiniz. O hâlde Allah’tan korkun. Şüphesiz Allah, tevbeyi çok kabul edendir, çok merhamet edendir.”
(Hucurât Suresi, 12. Ayet)
Bu ayette gıybet, kişinin ölmüş kardeşinin etini yemesine benzetilmiştir. Çünkü insan hem bedenen hem ruhen bu durumdan büyük bir tiksinti duyar. Gıybet de benzer şekilde, kişinin ruhunda derin rahatsızlıklar yaratır.
Gıybetin Zinadan Daha Şiddetli Olduğu Hadisler
Peygamber Efendimiz (s.a.v.) gıybetin önemini şöyle ifade etmiştir:
“Gıybet, zinadan daha şiddetlidir.”
(Rivayet: Ebû Said el-Hudrî ve Câbir)
Ashab bu söz karşısında şaşırıp:
“Ey Allah’ın Resulü! Nasıl olur da gıybet zinadan daha şiddetli olur?”
diye sorduğunda Peygamber Efendimiz şöyle buyurmuştur:
“Bir adam zina yapar ve sonra tevbe ederse, Allah onun tevbesini kabul eder. Ancak gıybet eden, gıybet ettiği kişi tarafından affedilmedikçe, Allah da onu affetmez.”
(Taberânî)
Bu hadis, gıybetin ne kadar tehlikeli ve affı zor olan bir günah olduğunu göstermektedir.
Ölülerin Gıybeti ve Dirilerin Gıybeti Arasındaki Fark
Peygamberimiz (s.a.v.) bir başka hadisinde şöyle buyurmuştur:
“Ölülerinizi kötülemeyin, böyle yapınca dirilerinize de eziyet vermiş olursunuz.”
(Eşref Ali et-Tehanevî, Tehzibu’l Ahlâk)
Bu sözden, ölülerin gıybetinin dirilerin gıybetinden daha ağır olduğu anlaşılır. Çünkü:
-
Ölülerin affedilmesi için onlardan af dileme imkanı yoktur.
-
Eğer Allah o ölüyü affetmişse, gıybet eden kişi bu affedilen kişiyi kötüleyerek Allah’ın hükmüne karşı çıkmış olur.
Gıybetten Kurtulmanın Yolları
-
Allah’tan korkmak ve sakınmak: Kur’an’ın emri gereği, gıybetten kaçınmak ilk adımdır.
-
Kusurlara göz yummak: İnsanların eksiklerini araştırmak yerine, iyiliklere odaklanmak gerekir.
-
Tevbe etmek: Gıybet eden kişi, samimi olarak tövbe edip, gıybet ettiği kişiden özür dilemelidir.
-
Gıybet ortamlarından uzak durmak: Konuşmalarda, sosyal çevrede gıybet yapılırken oradan uzaklaşmak ya da mevzuyu değiştirmek faydalıdır.
-
Allah’a sığınmak: Sürekli dua ederek, Allah’ın kalplerimizi kötü huylardan arındırmasını dilemek gerekir.
Sonuç
Gıybet, sadece sosyal ilişkilerimizi değil, ruhumuzu da yaralayan büyük bir günahtır. Peygamber Efendimizin öğütlerine kulak vererek, gıybetten kaçınmalı, insanlara karşı saygı ve sevgiyle yaklaşmalıyız. Unutmayalım ki, gerçek mutluluk ve huzur, Allah’ın rızasını kazanmakla mümkündür.
