Kurban ibadetiyle ilgili kurbanlık hayvanların yaş ve cins şartları, ortak kesim kuralları, fıkhî hükümler ve hadislerle desteklenen bilgiler bu yazıda. Kurban ibadetinizi doğru bi
Kurban ibadeti, belirli şartlar ve niyetlerle yapıldığında makbul olan önemli bir ibadettir. Bu yazıda, kurbanlık hayvanların cinsleri, ortak kesim kuralları ve fıkhî detaylar ele alınacaktır.
Kurban Edilebilecek Hayvanlar Nelerdir?
Kurban olarak kesilmesi caiz olan hayvanlar:
-
Koyun
-
Keçi
-
Sığır (ve manda)
-
Deve
Bu hayvanların erkek ya da dişi olması fark etmez; ancak koyun cinsinde erkek olanını kesmek daha fazîtir.
Yaş Sınırları:
-
Koyun ve Keçi: En az bir yaşını doldurmalıdır. Ancak, altı aylık koyun bir yaşlı gibi gösterişli ise kesilebilir.
-
Sığır: En az iki yaşını bitirmiş olmalıdır.
-
Deve: En az beş yaşını doldurmuş olmalıdır.
Kurbanı Paylaşmak: Ortak Kesim İmkânı
-
Bir koyun ya da keçi yalnızca bir kişi adına kurban edilebilir.
-
Bir deve veya sığır, bir kişi ya da yedi kişiye kadar ortak olarak kurban edilebilir.
Hadis-i Şerif ile Delil:
Câbir b. Abdullah (r.a) şöyle buyurmuştur:
“Biz, Resûlullah (s.a.v.) ile Hudeybiye yılında deveyi yedi kişi adına, sığırı da yedi kişi adına kestik.”
Ortakların Niyet Şartı:
Sığır veya deve kurban eden ortakların her birinin, kendi hissesini Allah rızası için kurban niyetiyle alması gerekir. Şayet ortaklardan biri sadece et niyetiyle katılırsa, hiçbirinin kurbanı geçerli olmaz. Aynı şekilde, ortaklardan biri kâfir ise, diğerlerinin kurbanı da caiz olmaz.
Miras Durumu:
Ortaklardan biri vefat etmişse, müslümansa ve varisleri kesime razı ise, bu durumda da kesim sahih olur.
Ortak Kurban Niyetleri Farklı Olabilir mi?
Evet. Ortaklardan biri Udhiyye, diğeri akika ya da temettu kurbanı niyetiyle kurban kesebilir. Zira bu kurban türlerinin hepsi Allah'a yaklaşma niyeti taşır.
3 büyük mezhebin imamları bu görüşte hemfikirken, İmam Züfer farklı niyetleri caiz görmemiştir. İmam-ı Azam Ebu Hanife ise farklı niyetleri kerih (mekruh) görmüş, ancak geçerli saymıştır.
Akika veya Düğün İçin Kurban Kesmek
Bir ortak, kurban hissesiyle akika kurbanı niyeti ederse bu caizdir. Düğün ziyafeti verme niyetiyle kurban kesmek de, Allah'a şükür anlamı taşıdığı için caizdir.
Resûlullah (s.a.v.) bu konuda şöyle buyurmuştur:
"Koyunla bile olsa düğün ziyafeti ver."
Tek Başına Alınan Hayvana Sonradan Ortak Olmak
Bir kişi, tek başına kurban kesmek üzere aldığı bir sığır veya deveye, sonradan başka kişilerin ortak olmasına razı olursa bu durum caiz fakat mekruhtur. Bu kişi, ahdini bozmuş sayılır ve ortaklardan aldığı parayı sadaka olarak vermelidir.
Ancak bu kişi fakirse ve kurbanı almakla kendine vacip hale getirdiyse, diğerlerinin ortak olmasına razı olamaz.
Bu bilgiler ışığında kurban ibadetini şartlarına uygun şekilde yerine getirmek, ibadetin kabulü için önemlidir. Allah rızası için yapılan her kurban, kıyamet günü kulun lehine şahitlik edecektir.
