İfrat ve Tefrit Nedir? İfrat ve Tefrit ile İlgili Örnekler
Günümüzde özellikle son zamanlarda Müslümanların en çok düştükleri hatalardan biri de ifrat ve tefrit davranışlarına düşmektir. Oysaki İslamiyet’te bütün Müslümanlar ifrat ve tefrit konusunda hem Kur’an-ı Kerim’de yer alan ayetler ile hem de Peygamber Efendimizin buyurmuş olduğu hadisler ve sünnet ile net bir şekilde uyarılmışlardır. İslamiyet’te esas olan ise vasatiyedir. Yani bir Müslümanın ifrat ve tefrit davranışlarına düşmeden iki uç arasında dengeyi sağlayarak her konuda uçlara kaçmadan ya da ihmal etmeden orta yolu bularak dengede bir yaşam sağlamasıdır.
Yazımızda ise her Müslümanın detaylı bir şekilde bilmesi ve uzak durması gereken davranışlardan biri olan iftar ve tefrit ile ilgili en çok merak edilen sorulardan olan ifrat ve tefrit nedir, iftar ve tefrit ile ilgili örnekler nelerdir ve ilgili hadisler nelerdir soruları hakkında detaylı cevaplar vermeye çalışacağız.
İfrat ve Tefrit Nedir?
İslam ahlakına ve İslam hukukuna göre bir Müslüman hayatını vasat yani dengeli ve orta yolu bulmuş bir şekilde yaşamalıdır. Bu yüzden de ifrat ve tefrit içeren davranışlar Kur’an-ı Kerim’de geçen ayetler, Peygamber Efendimizin buyurmuş olduğu hadisler ve Peygamber Efendimizin Müslümanlara sunduğu sünnet sayesinde katî suretle yasaklanmıştır. Çünkü bir Müslümanın hayatında ifrat ve tefrit bulunması demek aslında birçok günahın da beraberinde gelmesi demektir. Nefse uyarak ifrat ve tefrite kanmak bir Müslümanın İslam’a uygun hayatını tehlikeye sokabilir.
İfrat ve tefriti daha iyi anlayabilmek için ise ifrat ve tefrit nedir sorusuna cevap vermek gerekir. İfrat, kelime anlamı olarak söz konusu hangi konu olursa olsun din, ibadet, günlük hayatta gerçekleştirilen davranışlar vs. o konu üzerinde aşırıya kaçma ve aşırıya gitme anlamlarına gelmektedir. Kısacası olması gerekenden daha aşırı bir şekilde davranmak ifrat olarak tanımlanır. Tefrit için ise ifratın tam tersi, zıddı olarak tanımlanır. Yani tefrit bir konu hakkında olması gerekenden ya da normal kabul edilenden daha az ilgili olmak, ihmal etmek olarak tanımlanabilir.
İlginizi çekebilir: 5 Büyük Evliya Kimdir?
İfrat ve Tefrit ile İlgili Örnekler
Kur’an-ı Kerim’de yer alan “Emrolunduğun gibi dosdoğru ol” (Hud, 112) ayetini İmam Gazali bir Müslümanın dengeli olmaktan şaşmaması olarak yorumlar. İnsanın hayatında çoğu zaman dengeyi yakalaması oldukça zorlayıcı olabilmektedir. Ancak itraf ve tefrit yani bir konuda aşırıya kaçılması ya da ihmal edilmesi kişinin hayatındaki bütün dengelerin bozulmasına neden olacaktır. İfrat ve tefrit konusunun daha iyi anlaşılabilmesi için örnekler ile anlatabiliriz. Örneğin bir insan son derece iyiliksever ve cömert olabilir. Elinden geldiğince etrafındaki herkese yardım etmeye ve onlara maddi imkanlar sunmaya gayret edebilir. Ancak ihtiyacı olanlara sunmak istediği cömertlik kendi maddi imkanlarını zorlayacak hatta geçecek boyutlara gelmiş ise o kişinin hayatını da artık olumsuz yönde etkilemeye başlayacaktır. Zira aynı şey ibadet için de geçerlidir. Allah’a yakın olmak isteyen bir Müslüman bütün günlerini gecelerini ibadet ile geçirmek isteyebilir. Ancak ahiret hayatının yanı sıra bir Müslümanın bu dünyada işleyeceği salih ameller de maneviyatı açısından son derece önemlidir. Ayrıca Peygamber Efendimiz buyurduğu birçok hadis-i şerifte ibadetlerde aşırıya giden ümmetlerin helak olduğundan bahsetmiştir. Bir Müslümana düşen, vasattan yani orta yolu bularak dengeli bir yaşamdan şaşmamaktır.
İlginizi çekebilir: Fıkıh İlminin Temel Konular Nelerdir?
İfrat ve Tefrit ile İlgili Hadisler
İfrat ve tefrit konusu İslamiyet’te son derece önemli konular arasında yer almaktadır. Öyle ki Peygamber Efendimizin bu konu ile ilgili buyurduğu birçok hadis-i şerif bulunmaktadır. Bunlardan bazılarına örnek verecek olursak:
- İfrat ve tefritten uzak durun. (Buhari)
- İfrat ve tefritten uzak dur, vasatı tercih et; çünkü işlerin en hayırlısı orta olanıdır. (Beyhakî)
- Orta yolu tutun, istikametten ayrılmayın! Aşırı giden helak olur. (Müslim)
- İlim amelden efdaldir. Amelin efdali de orta yolda olmaktır. Allah Teâlâ’nın dini ifrat ve tefrit arasındadır. İkisinin ortası sırat-ı müstakim, yani doğru yoldur. (Beyhakî)
Hadislerde de görüldüğü üzere ifrat ve tefrit konusu her Müslümanın dikkat etmesi ve hayatından uzak tutması gereken bir konudur.
Hiranur İlim ve Hizmet Derneği olarak bu yazımızda İslamiyet’te en çok merak edilen konulardan olan ifrat ve tefrit hakkında sorular ile detaylı bilgiler vermeye çalıştık. İfrat ve tefrit gibi benzeri içeriklere ulaşmak için sitemizde bulunan diğer yazılara göz atabilirsiniz.
İlgili içerikler:
Mesnevi Sözleri Ne Anlama Gelir? Mevlâna’dan Mesnevi Sözler
40 Gün Teheccüd Namazı Kılmanın Fazileti Nedir?40 Gün Teheccüd Namazı Kılmanın Fazileti Nedir?
